Orman Nedir? Orman Alanlarımız Hakkında Bilgiler

Orman Nedir? 

Orman; ağaçlarla birlikte diğer bitkiler, hayvanlar mikroorganizmalar gibi canlı varlıklarla; toprak, hava, su, ışık ve sıcaklık gibi fiziksel çevre faktörlerinin birlikte oluşturdukları ve karşılıklı ilişkilerin meydana getirdiği bir ekosistemdir. Ekosistem ise çok sayıda bitki ve hayvan popülasyonlarından oluşan bir yaşama birliği, hatta büyük bir canlı organizma olarak tanımlanmaktadır. Ormanlarla ilgili uluslararası tanımlamalara göre, bir yere orman denebilmesi için; en az 0.5 hektar alana sahip olması, ağaç boyunun asgari 5 metre olması ve söz konusu alanın % 10’unun ağaç tepeleri ile örtülmesi gerekmektedir.

Türkiye'de kullanılan ormanlık alanlar

Yaşantımızda önemli bir yeri olan doğal zenginlik kaynağı ormanlarımız, genellikle kıyılarımızda ve kıyılarımıza yakın coğrafyada yoğunlaşmıştır. Ülkemizin orman alanı 21.2 milyon hektar olarak tespit edilmiş olup yurdumuzun genel alanının % 27.2’sini kaplamaktadır. Dünya genelinde, ülkelerin ormanlık alanları dikkate alınarak, bu oranın % 30’lara çıkarılması hedeflenmektedir. Mevcut orman varlığımızın 10.62 milyon hektarı verimli, 10.56 milyon hektarı ise bozuk vasıflıdır. Ormanlarımızın mülkiyet yönünden % 99’u devlet ormanı olmakla birlikte, son yıllarda özel ormancılık ve ağaçlandırma çalışmaları, devlet tarafından teşvik edilmektedir. Ormancılık sistematiğine göre ormanlar, koru ve baltalık olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Pratik olarak koru ormanları, tohumdan oluşan veya dikim yoluyla meydana getirilen ormanlardır. Baltalık ormanlar ise sürgünden gelişen ormanlardır. Baltalık ormanlardan özellikle yakacak odun ve sanayi odunu üretilir.

Türkiye'nin Orman Alanları Ne Kadardır?

Ülkemizin yüz ölçümünün %27’sini ormanlar oluşturmaktadır. 

Ormanlarımızda Bulunan Ağaç Türleri

Ormanlarımızda 50’nin üzerinde ağaç türü bulunmaktadır. Bu ormanlar yoğun olarak Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde bulunurlar. Asli ağaç cinsleri meşedir. Bu ağaç türlerinin yanı sıra; diğer çam türleri ile Dişbudak, Ihlamur, Kavak ve Okaliptüs gibi ağaçlarımız, 50.000 hektardan küçük alanlarda varlıklarını sürdürmektedir. Ormanlar geniş yapraklı ve iğne yapraklı (ibreli) ağaçlardan oluşur. Geniş yapraklı ağaçların yaprakları yassıdır. Genel olarak yapraklarını sonbaharda dökerler. İğne yapraklı ağaçlar ise yaz ve kış yeşil görünen ağaçlardır. Yaprakları iğne gibi ince ve serttir. Bu ağaçlar da yapraklarını dökmekle birlikte; belli mevsimde yapraklarının tamamını kaybetmediklerinden, çıplak kalmazlar. İğne yapraklı ağaçların bir diğer özelliği de halk arasında tamamı çam ağacı olarak bilinmekle birlikte; Çam, Ardıç, Göknar ve Ladin gibi değişik ağaç cinslerinden oluşmalarıdır.

Ormanın Faydaları Nelerdir?

1. Eski çağlardan beri insanoğlu, çevresini kuşatan doğadan faydalanma yollarını aramış, önceleri sadece avlanmak, barınak yapmak ve yakacak odun elde etmek için ormanları kullanmıştır. Günümüzde ise ormanlardan, giderek çeşitlenen bir yelpazede faydalanılmaktadır. Ormanlarımızın sadece odun hammaddesi olarak 6000 farklı kullanım alanı bulunmaktadır. Ekonomiye doğrudan katkı yapan ve para ile ölçülebilen bu faydaları yanında, koruyucu ve çevresel fonksiyonları itibariyle çok daha önemli görevler ifa etmektedirler. Ormanların bütün bu faydalarını ana başlıklar halinde şöylece sıralayabiliriz:
2. Ormanlar, hayatımızın her safhasında ihtiyaç duyduğumuz yapacak ve yakacak hammadde kaynağıdır. Yapacak hammadde olarak; defter ve kitapların temel taşı olan kağıt yapımından, her çeşit mobilya yapımına kadar, bina yapımında da; kalıp yapımından başlanarak pencere ve kapı yapımına kadar, okullarda ise sıra, tahta, kalem vs. olmak üzere günlük hayatımızda kullandığımız binlerce ürünün ana maddesi ağaçtır.
3. Tali ürünler olarak; ıhlamur, kekik, adaçayı, sumak, kuşburnu, çamfıstığı, kestane, keçiboynuzu, doğal mantar, salep ve defne gibi şifalı bitkiler, baharatlar, meyveler, çeşitli bitkisel yağlar, su ürünleri, ilaç ve kozmetik sanayiinde kullanılan çeşitli bitki, kök, yaprak ve çiçekler, tohumlar vb. ormanlarımızdan temin edilmektedir.
4. Ormanlar başta içme suyu olmak üzere; tarım ve endüstrinin ihtiyaç duyduğu suyu sağlar. Ormandaki bitki örtüsü yağışlarla gelen suların düzenli olarak tutulmasını ve yer altı sularına aktarılmasını sağlar. 
5. Ormanlar rüzgarın hızını azaltmak, yağışların ve akarsuların toprakları koparma ve sürükleme gücünü zayıflatmak suretiyle, toprağı erozyona karşı en iyi biçimde koruyarak, yıkanıp taşınmasını önler. Bu bakımdan orman, erozyonu önleme ve su tutma fonksiyonları ile toprağın ve tarımın sigortasıdır.
6. Ormanlar canlıların yaşaması için hayati öneme sahip olan oksijenin en fazla üretildiği alanlardır.
7. Orman alanı içerisinde bulunan bitki örtüsü ve toprak, bünyesinde büyük miktarlarda karbon depo ederler. Bu sebeple ormanların iklim üzerinde olumlu etkileri vardır. Aşırı sıcaklık değişimlerini önler, bir ısı tamponu gibi görev yaparlar. Yaz sıcaklığını azaltırken, kışın daha ılık bir ortam oluşmasını sağlarlar. Rüzgarın kurutucu etkilerini azaltırlar. Bu sebeple açık alanlara göre ormanlarda gündüzler serin, geceler ise sıcaktır.